Een goed food defense-plan is voor bedrijven in de voedingsindustrie onontbeerlijk om optimale voedselveiligheid te garanderen.

Hans Schrauwen, productmanager voor security primion Benelux: 'Risico's voor voedselveiligheid slecht onderkend' 

Een goed food defense-plan is voor bedrijven in de voedingsindustrie onontbeerlijk om optimale voedselveiligheid te garanderen. Zo'n plan gaat verder dan alleen maatregelen die direct te maken hebben met de verwerking van voedsel. Pas als de hele productiefaciliteit is beveiligd, is de veiligheid van het voedsel goed afgedekt.

Hans Schrauwen, productmanager voor security primion Benelux: "Kijk verder dan het primaire proces."

Stel, een voedingsproducent heeft een aparte opslagruimte voor kruiden. Die kruiden worden door een toeleverancier van het bedrijf afgeleverd bij de fabriek voor verdere verwerking. Of liever gezegd: door iemand die bij de toeleverancier werkt. De toeleverancier heeft een sleutel gekregen van zijn klant voor rechtstreekse toegang tot die kruidenkast, en heeft die sleutel een paar laten namaken en kopieën aan verschillende medewerkers gegeven. Handig: zo kan er altijd iemand naar de kas toe. 

Maar het is ook gevaarlijk, zegt Hans Schrauwen, productmanager voor security primion Benelux: "Wat als iemand net is ontslagen bij de leverancier, en het in zijn hoofd haalt om de kruiden in de kas te verwisselen. Of erger nog, de kruiden met gif te mengen voordat ze naar de fabriek gaan? De fabrikant - die uiteraard verantwoordelijk is voor de voedselveiligheid - is dus bijzonder kwetsbaar, en overgeleverd aan de betrouwbaarheid van de toeleverancier." 

Dergelijke situaties komen in de praktijk nogal eens voor. Waarschijnlijk zelfs steeds vaker, aangezien bedrijven in de laatste decennia steeds meer activiteiten zijn gaan uitbesteden. Denk alleen al aan alle ondersteunende diensten die tegenwoordig geregeld van buiten worden betrokken, zoals schoonmaakwerk, beveiliging en catering. Het levert risico's op voor de voedselveiligheid die slecht worden onderkend, zegt Schrauwen: "Voedingsbedrijven hebben hun primaire proces goed beveiligd. De processen daaromheen veel minder. Het is onduidelijk wie toegang heeft tot bepaalde ruimtes, en de identificatie en registratie van bezoekers is lang niet altijd naar behoren geregeld." Daardoor is de voedselveiligheid toch niet op orde - ook hier geldt immers dat de ketting zo sterk is als de zwakste schakel. Het bedrijf loopt gevaar dat het productieproces moet worden stilgelegd, het kan reputatieschade oplopen en uiteindelijk langdurige financiële schade lijden als zo'n zwakke schakel het begeeft. 

Stappen in het plan:

Door een goed food defense-plan kunnen voedingsbedrijven hun kwetsbaarheid gelukkig beperken. Food defense is als vakgebied ontstaan na de aanslagen van 11 september in 2001. Toen benoemde de Amerikaanse overheid de voedingsindustrie tot een van de vitale infrastructuren en stelde de Food and Drug Authority (FDA) Food Defense-eisen op, met voorschriften voor Amerikaanse ondernemingen en ondernemingen die hun producten op de Amerikaanse markt afzetten. In Europa is dat niet het geval, maar Food Defense is wel onderdeel van de normen voor voedselveiligheid die het Global Food Safety Initiative (GFSI) erkent, zoals BRC, IFS en FSSC 22000. 

De eisen die aan een Food Defense-plan worden gesteld variëren van norm tot norm, maar ze hameren allemaal op het belang van een risico-analyse en bijbehorende beheersmaatregelen. Met als resultaat: een zo goed mogelijke beveiliging van het productieproces, van opslagruimten en van poorten en andere toegangspunten van het bedrijf. En met als bijvangst een toegenomen efficiency, zonder onnodig strikte of dubbele beveiligingsmaatregelen. De processen worden gestroomlijnd, de verantwoordelijkheden duidelijker afgebakend. Zo gaan veiligheid en doelmatigheid dus hand in hand.

De risico-analyse begint met een inventarisatie van welke gevaren voor de voedselveiligheid door menselijk toedoen kunnen ontstaan. Een risico-analyse bestaat uit een bedrijfsanalyse en een dreigingsanalyse. De bedrijfsanalyse gaat in op de kenmerken van het bedrijf, in elk geval de fysieke locatie en eventueel ook de plaats in de keten, type product en klanten. De dreigingsanalyse gaat uit van typering van mogelijke daders, met daarbij scenario's per dader waarin mogelijke acties om producten te besmetten zijn beschreven. Dan wordt gekeken of het bedrijf zich voldoende heeft gewapend tegen de bedreigingen die uit de bedrijfs- en dreigingsanalyse naar voren zijn gekomen. Vervolgens kunnen waar nodig aanvullende beveiligingsmaatregelen worden getroffen. Denk aan zoneringen, dat wil zeggen gecontroleerde toegang tot terreinen, gebouwen en andere ruimtes. Of denk aan de invoering van een identificatie- en registratiesysteem van bezoekers en leveranciers.  

Primion Benelux biedt ondersteuning

Primion Benelux kan bij al deze onderdelen van een food defense-plan ondersteuning bieden, zegt Schrauwen. "Onze diensten lopen uiteen van security-consultancy tot daadwerkelijke installatie van hekken, bewakingscamera's, branddetectoren, slagbomen en andere hardware. Uiteraard kunnen we ook onderhoud, opleidingen, voorlichting en alle andere soorten van ondersteuning op ons nemen." De precieze dienstverlening hangt af van de precieze behoeften van het bedrijf: "We zijn een systems integrator, die allerlei soft- en hardware kan inpassen. Zo kunnen we toegangspasjes verzorgen, desgewenst met tijdelijke QR-codes, maar dat zal lang niet altijd nodig zijn. Of we kunnen de bestaande infrastructuur inpassen in het food-defense plan. De keuze is aan de klant." 

Het hart van het food defense-plan wordt evenwel altijd gevormd door de software van primion Benelux, dat een uniforme interface waarmee al die systemen kunnen worden bediend. Het biedt een platform voor real time observatie en beheersing van allerlei securitytoepassingen. In het programma kunnen toegangsrechten voor deuren, liften en draaihekken en andere toegangspunten worden beheerd. Het systeem werkt met kaartlezers en badges en bevat ook een alarmverwerking-applicatie die kan worden aangesloten op beveiligingscamera’s en inbraakdetectie. Als zich een ongenode gast aandient, slaat het systeem onmiddellijk alarm. Het food defense-plan is in werking getreden.

Wil je ook meer weten over primion Benelux en de ondersteuning die wij kunnen bieden binnen jullie organisatie?
Neem dan gemakkelijk contact met ons op.